Op sociale media duikt eind mei een video op waarin beweerd wordt dat de Amerikaanse president Joe Biden een masker draagt. We zien beelden waarin Biden een speech geeft en fronst. “Look at his forehead. This is bullshit. It’s a mask!”, zegt een voice-over in het 14 seconden durende fragment. De claim werd onder meer gepost in de Nederlandstalige Telegramgroep Indigo Times, een groep ‘voor ontwakende en wakkere mensen’.

Aan de linkerkant van de Telegramvideo is een watermerk van het TikTok-account ‘rightside_1’ te zien. Het filmpje is inderdaad terug te vinden op dit TikTok-account. Daar is te zien dat de voice-over werd ingesproken door ene ‘Ella_Bahry’, die er in haar commentaar op wijst dat je aan het onnatuurlijk ogende voorhoofd zou kunnen zien dat het om een masker moet gaat. Dit is het enige ‘bewijs’ dat genoemd wordt.

De video komt uit een televisie-uitzending van een toespraak in het Witte Huis

Aan de informatiebalkjes onderaan het fragment valt op te maken dat het gaat om een televisie-uitzending van een toespraak. De achtergrond geeft aan dat deze in de Roosevelt Room van het witte huis plaatsvond.

Door te zoeken op toespraken die Biden op deze locatie hield tijdens de weken voor het fragment viraal ging, vinden we deze video van het Amerikaanse online- en televisieprogramma PBS NewsHour. Biden neemt hier van minuut 5:18 tot 5:32 precies dezelfde houding aan als in het TikTok filmpje. Hij draagt dezelfde paars gestreepte stropdas en bovendien zijn dezelfde rimpels in het voorhoofd te zien.

In zijn toespraak sprak Biden overigens over een plafond aan de Amerikaanse staatsschuld.

De originele beelden dateren van 9 mei. Op deze beelden ogen de rimpels minder diep dan in de versie op TikTok, omdat het kleurcontrast hier niet veranderd is.

Kijk en vergelijk: de president in exact dezelfde houding in het TikTok-filmpje en de uitzending van PBS NewsHour.

Verhaal komt voort uit de complottheorie dat Biden wordt gespeeld door een acteur

Over president Joe Biden doen, net als bij veel andere beroemdheden, de wildste verhalen de ronde. Dat de president een mens is, is gelukkig al uit een factcheck van Politifact gebleken. Er werd hier en hier al weerlegd dat Joe Biden gespeeld zou worden door een acteur of dubbelganger.

Het idee dat de machtigen der aarde door dubbelgangers of mensen in maskers worden vervangen, is afkomstig uit de Q-Anon theorie. Dit is een complottheorie die als basis stelt dat de wereld wordt geregeerd door satanististische pedofielen. Donald Trump zou deze achter de schermen bestrijden. Toen Joe Biden president werd, gingen sommige aanhangers van de theorie twijfelen en dachten zij dat hij net als Trump deze criminele Amerikaanse elite misschien ook bestreed. Sommigen gingen zelfs zover dat Trump in de huid van Biden zou zijn gekropen en zijn gezicht via een experimentele operatie had gekregen. Weer anderen beweerden onterecht dat het witte huis een filmset is en Biden geen president zou zijn.

Ook andere fragmenten verkeerdelijk gebruikt als bewijs voor masker

Naar aanleiding van een ander filmpje, dat in april rondging op social media, werd ook al beweerd dat Biden een masker draagt. Het werd al bijna 3,5 miljoen keer bekeken. Biden draagt hierin een hemd waarvan de kraag nogal strak rond zijn nek zit en hij even in zijn nek krapt tijdens een toespraak, opgenomen op de luchthaven van Dublin. De huidplooien zijn door het hoge contrast veel uitgesprokener. In de originele beelden is daarvan, zoals factcheckers van Knack en Newsweek vaststelden, geen sprake. Ook in de originele video van PBS Newshour is een dergelijk effect niet aanwezig en oogt Bidens voorhoofd niet abnormaal.

Andere beweringen die zeggen dat Biden eigenlijk niet Biden is, steunen meestal op digitaal bewerkte beelden, lichteffecten die geïnterpreteerd worden als verschillen in huid- of oogkleur, of de twee verschillende oorlellen van de president. De oorlellen van de president verschillen inderdaad van elkaar, maar volgens een factcheck van Snopes kan dit te maken hebben met plastische chirurgie die Biden volgens geruchten zou hebben ondergaan.

Conclusie

Het is niet onderbouwd om op basis van het filmpje te suggereren dat Joe Biden een masker draagt. De vermeende facelift van Biden doet wellicht aan een masker denken, wat past binnen de Q-Anon complottheorie dat de president niet de echte president zou zijn. Biden is 80 jaar oud en rimpels zijn op zo’n leeftijd niet vreemd. Ongetwijfeld zal het werk van de president hem kopzorgen hebben opgeleverd, maar van een masker is geen bewijs.