Smaken sigaretten in pakjes zonder merk slechter?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Sinds 1 december 2012 worden in Australië enkel nog sigaretten verkocht in zogenaamde ‘plain packages’: dit zijn pakjes zonder merksymbolen, - afbeeldingen of –kleuren, maar met een grote gezondheidswaarschuwing in tekst en beeld op een standaard bruingroene kleur. De fabrikant staat ergens in kleine letters vermeld. Australische onderzoekers gingen in een kwalitatieve studie na welk effect dit heeft op rokers (1). In een kwalitatieve studie evalueert men via gesprekken en debatten met betrokkenen, in dit geval focusgroepen samengesteld uit rokers, wat zij vinden van deze pogingen om mensen van het roken af te houden.

Uit de analyse van deze gesprekken brachten de onderzoekers volgende conclusies naar voor. Afschrikkende beelden van bijvoorbeeld zwarte tanden of rottende tenen, trekken wel de aandacht van rokers, maar ze zetten op zich niet aan tot stoppen met roken. Rokers zijn ook geneigd deze beelden actief te negeren als ze kunnen: ze kijken er zo weinig mogelijk naar. Opvallend was wel dat sommige rokers vonden dat sigaretten uit de nieuwe merkloze verpakkingen minder goed smaken dan vroeger. Alle sigaretten lijken nu hetzelfde: ‘het is allemaal eenheidsworst geworden’. Dat zou er op wijzen dat een merk, of zich associëren met een bepaald sigarettenmerk, een invloed heeft op het rookgedrag. Meer onderzoek is nodig om het effect van merken op rookgedrag te onderzoeken.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Een kwalitatieve studie bewijst niets en geeft enkel een bepaalde tendens aan. Er worden geen cijfers vergeleken, geen rokers met ex-rokers, maar gesprekken gevoerd met betrokkenen. In deze studie wordt gesteld dat mensen de merkloze sigaretten minder lekker vinden, maar helaas stellen ze nergen hoeveel deelnemers die mening hebben. Wat een minpunt is.

Opvallend is dat negatieve gezondheidsboodschappen, in dit geval de afschrikwekkende beeldjes die ook hier op sigarettenverpakkingen staan, weinig effect hebben.

Dat sigarettenfabrikanten hevig lobbyen tegen merkloze verpakkingen, zogezegd omdat die toch niets zou uithalen, zou daarentegen wel eens een andere reden kunnen hebben. Rokers, vooral jongeren, zouden zich ook kunnen vereenzelvigen met een bepaald merk. Meer onderzoek hierover is wenselijk.

Conclusie

De studie toont dat negatieve gezondheidsboodschappen op sigarettenpakken wel de aandacht trekken, maar amper impact hebben op het rookgedrag. Wat eerder een impact lijkt te hebben, zijn de merkloze verpakkingen: die maken voor een aantal rokers de sigaretten minder lekker.