Waar komt dit nieuws vandaan?

Het doel van een avondklok is om nachtelijke contacten te beperken. Daardoor kan de verspreiding van covid-19 afgeremd worden.

Een Antwerpse studie onderzocht of de invoering van een avondklok van 23.30u ’s avonds tot 6.00u ‘s ochtends de besmettingen door covid-19 effectief kon doen dalen (1):

• Daarvoor gebruikten de onderzoekers de covid-19-gegevens uit Vlaanderen tussen 1 juni 2020 en 20 september 2020.
• Er waren 5.786 gevallen uit Antwerpen, en 1.734 uit de rest van Vlaanderen.
• Op 27 juli 2020 werd de avondklok in Antwerpen ingevoerd.

De onderzoekers stelden vast dat het aantal besmettingen het sterkst daalde in Antwerpen, in vergelijking met andere steden. Ze besluiten daarom dat een avondklok een effectieve maatregel is om het aantal coronabesmettingen in te dijken.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Een avondklok is een drastische maatregel, die oudere mensen doet terugdenken aan oorlogssituaties. Door contacten tussen bubbels te beperken, wordt uiteindelijk ook de verspreiding van virussen in het algemeen afgeremd. Het is dan ook vrij logisch dat de daling het sterkst was in Antwerpen, aangezien de besmettingen daar ook hoog opliepen.

We gaan niet in op de maatschappelijke discussie of een avondklok nuttig is of niet. Maar we kunnen wel zeggen dat de Antwerpse studie het nut van een avondklok niet kan aantonen.

• Eigenlijk is het bijna onmogelijk om dat aan te tonen:
  • Enerzijds leefde heel het land in principe met een avondklok, door de sluiting van de cafés en restaurants.
  • Anderzijds maakte de avondklok deel uit van een hele reeks maatregelen en controles die de verspreiding van covid-19 moesten afremmen.

• Het is dan ook zeer moeilijk om het effect van één maatregel afzonderlijk na te gaan:
  • In een ideale studie zou je een stad moeten hebben zonder maatregelen, en een vergelijkbare stad met enkel een avondklok.
  • Vervolgens zou je het aantal covid-19-gevallen moeten registreren.
  • Maar zelfs dan blijft het een moeilijke oefening: een doorbraak in een zorgcentrum kan zorgen voor een massale stijging van het aantal covid-19-gevallen, zonder dat de avondklok een rol speelt.

• Een bijkomend probleem van de Antwerpse studie is dat het aantal gevallen van covid-19 buiten Antwerpen vrij beperkt was.
  • Dat kan moeilijkheden opleveren bij het onderzoeken van de resultaten.
  • De controlegroep moet immers vergelijkbaar zijn.

• Een laatste probleem is dat deze studie niet werd gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift. Er werd ook geen kwaliteitscontrole uitgevoerd door collega-onderzoekers (‘peer review’).

Het enige dat het Antwerps onderzoek wel aantoont, is dat maatregelen nemen om contacten tussen mensen te beperken covid-19 afremt. En dat is het belangrijkste, samen met vaccinatie!

Conclusie

Een Antwerpse studie beweert het effect na te gaan van een avondklok op het aantal covid-19-infecties. Een avondklok invoeren maakt echter deel uit van een hele reeks maatregelen en controles. Daardoor is het bijna niet mogelijk om de invloed van één maatregel op covid-19 na te gaan. Alle maatregelen die de contacten tussen mensen beperken, bemoeilijken de verspreiding van covid-19.