Waar komt dit nieuws vandaan?
Ultrabewerkte voeding is voeding die complexe industriële processen ondergaan heeft. Je kan ze herkennen aan hun etiket: vaak hebben ze een lange lijst met ingrediënten en additieven. Veel gebruikte ingrediënten zijn suiker, geraffineerde bloem, palmolie (en andere vetten rijk aan verzadigde vetzuren) en zout. Je vindt deze producten dan ook terug in de rode bol van de voedingsdriehoek. Voorbeelden zijn chips, snoepen, frisdranken of geraffineerde ontbijtgranen (2).
In een nieuwe studie zijn wetenschappers nagegaan of er een verband is tussen ultrabewerkte voeding en dementie. Gedurende gemiddeld 10 jaar hebben ze 72.083 volwassenen ouder dan 55 jaar gevolgd. De deelnemers werden op basis van hoeveel ultrabewerkte voeding ze aten ingedeeld in 4 groepen. Tijdens de opvolgperiode werd nagegaan wie dementie ontwikkelde. Uiteindelijk was dat het geval bij 518 deelnemers.
Na een analyse van de gegevens bleek dat de groep die het meest ultrabewerkte voeding at (gemiddeld 28% van hun voedselinname) 50% meer kans had op dementie in vergelijking met de groep die er het minst van at (9%). Volgens de onderzoekers verhoogt elke 10% stijging in de hoeveelheid ultrabewerkte voeding die je eet de kans op dementie met 19%. Omgekeerd zou je je kans op dementie met 10% kunnen verlagen wanneer je 5% van de ultrabewerkte voeding vervangt door minimaal bewerkte voeding zoals verse groenten en fruit, volkoren granen, peulvruchten of verse vis (1).
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Een overzichtsstudie met meta-analyse uit 2020 toonde al aan dat een gezond voedingspatroon de kans op dementie verkleint (3). Ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelt dat een gezond voedingspatroon, zoals het Mediterraans dieet, kan helpen om het risico op dementie te verminderen (4).
De resultaten van deze nieuwe studie zijn dus niet echt verrassend. Veel ultrabewerkte voeding eten en een gezond voedingspatroon gaan namelijk niet echt samen. Mensen die veel ultrabewerkte voeding eten, nemen over het algemeen meer energie, suiker, verzadigde vetten en zout in. Hierdoor vergroot hun kans op overgewicht, hoge bloeddruk, diabetes (suikerziekte) en hart- en vaatziekten. Dit zijn allemaal belangrijke risicofactoren voor het krijgen van dementie (5).
Conclusie
Eerder onderzoek toonde al aan dat een gezond voedingspatroon de kans op dementie kan verkleinen. Ultrabewerkte voeding is vaak rijk aan energie, verzadigde vetten, suiker en zout en hoort niet thuis in een gezond voedingspatroon. De vaststelling dat mensen die veel ultrabewerkte voeding eten ook meer kans hebben op dementie is dus niet echt verrassend.
