Verbeteren cholesterolverlagers het zicht bij mensen met maculadegeneratie?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Maculadegeneratie is een veelvoorkomende, leeftijdsgebonden oogziekte. Er bestaan verschillende vormen en de meest voorkomende is droge ogen maculadegeneratie met gelige vlekjes op de macula. Deze vlekjes zijn niet te zien, want ze zitten op de macula. De macula is een vlek die op het netvlies zit, achterin de oogbol, waarop beelden die we zien geprojecteerd worden. In die macula zitten zeer lichtgevoelige cellen die ons helpen dingen scherp te zien. Bij het ouder worden kunnen zich daar afbraakproducten opstapelen, met als gevolg dat we steeds minder scherp zien. Het gaat om een vorm van slijtage van het netvlies, waarvan men de precieze mechanismen nog niet goed kent. Een man van 63 met deze aandoening zag zijn zicht spectaculair verbeteren door inname van hoge doses cholesterolverlagende statines (80 mg atorvastatine per dag). Wetenschappers zetten daarom een studie op met 26 personen ouder dan 50 jaar met ‘droge ogen maculadegeneratie’ (1). Zij kregen gedurende één jaar dezelfde hoge dosis statines en iedere drie maanden werd hun zicht gecontroleerd door een oogarts. Drie deelnemers haakten in de loop van de studietijd af omwille van nevenwerkingen van de statines. Van de overige 23 vertoonden 10 een verbetering van de oogziekte: bij 8 mensen verdwenen de gelige vlekjes op het netvlies bijna volledig. Hun zicht ging er ook op vooruit. Bij de andere 13 was er geen effect en bleek de ziekte zelfs progressief verergerd.

De onderzoekers besluiten dat het de moeite loont om de effecten van statines bij maculadegeneratie verder te onderzoeken.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Het gaat om een kleine studie, met weinig mensen, en zonder controlegroep. Dergelijk studie-opzet is prima om een hypothese te testen, maar nog geen garantie dat er ooit een therapie uit voortvloeit. De spectaculaire resultaten bij de 63-jarige man konden niet helemaal bevestigd worden, want ondanks de verbetering bij 10 personen uit deze studie, stelde die in werkelijkheid niet heel veel voor (niet significant). Waarschijnlijk is ‘droge ogen maculadegeneratie’ op zich ook een verzameling van slijtageprocessen van het netvlies en helpen statines niet voor alle vormen.

Omdat er op dit moment geen bevredigende behandeling bestaat voor droge ogen maculadegeneratie lijkt het wel zinvol om dit spoor verder te onderzoeken.

Conclusie

Een kleine studie toont beperkte verbeteringen met hoge doses statines bij droge ogen maculadegeneratie, een vorm van slijtage van het netvlies waarbij men steeds minder scherp ziet. Verder onderzoek is nodig.