Waar komt dit nieuws vandaan?
Bij vrouwen begint de botmassa vanaf 35 jaar te slinken en vanaf de menopauze gaat dat in versneld tempo. Daarom komt osteoporose, een aandoening gekenmerkt door te broze botten, met wervelinzakkingen en spontane fracturen als mogelijke complicaties, vooral voor na de menopauze. Vrouwen verliezen in die periode op enkele jaren tijd tot 20% van hun botmassa. Dat kan grotendeels voorkomen worden door actief te blijven, niet te roken en alcohol met mate te consumeren.
De menopauze kan gepaard gaan met opvliegers (vapeurs) en nachtelijk zweten, die, als ze echt hinderen, kunnen bestreden worden met hormoonsubstitutietherapie. Wat ook werkt tegen opvliegers, al zijn ze daar niet voor bedoeld, zijn SSRI’s, een type antidepressiva. In de Verenigde Staten wordt één SSRI (paroxetine) wel officieel gebruikt om opvliegers en nachtelijk zweten in de overgang te bestrijden. Bij ons is dat niet het geval.
Amerikaanse onderzoekers van de Harvard University wilden weten of vrouwen zonder depressie, die in de menopauze zijn en SSRI’s nemen tegen opvliegers, meer botten breken. Daartoe vergeleken ze gegevens van 137.031 vrouwen tussen 40 en 64 jaar zonder depressie die een SSRI innamen met gegevens van 236.294 vergelijkbare vrouwen die medicatie innamen tegen maagzuur (als controlegroep). Ze stelden vast dat in de SSRI-groep na 1 jaar gebruik 1,76 keer meer botbreuken voorkwamen (stijging van 76%) in vergelijking met de maagzuurgroep. Er werd gefocust op breuken van heup, pols en onderarm. Daarom waarschuwen de auteurs vrouwen in de menopauze, die al brozere botten hebben, voor gebruik van antidepressiva.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Een risicostijging met 76% lijkt spectaculairder dan het in werkelijkheid is, vermits slechts een kleine groep vrouwen in de menopauze botten breekt. Maar de toename is vanuit wetenschappelijk oogpunt wel opvallend.
Antidepressiva, genre SSRI, zijn eigenlijk bedoeld voor de behandeling van depressie en obsessief-compulsieve stoornissen. Vermits vrouwen in de menopauze een risicogroep vormen voor depressie, worden deze pillen ook vaak om die reden voorgeschreven. De studie heeft echter niet onderzocht of depressieve menopauzale vrouwen die SSRI’s gebruiken ook vaker botten breuken. Waarschijnlijk wel, want uit ander onderzoek weten we dat alle antidepressiva op oudere leeftijd het risico op botbreuken verhoogt. Het Vlaams Expertisecentrum Valpreventie waarschuwt hier expliciet voor (2).
Wanneer vrouwen om medische of andere redenen geen hormoonsubstitutie willen of kunnen gebruiken bij hinderlijke overgangsklachten, blijft het opletten met antidepressiva als alternatief, omwille van het risico op breuken na één jaar gebruik.
De controlegroep in dit onderzoek is niet echt goed gekozen, vermits bepaalde zuurremmers eveneens tot botontkalking leiden. Het zou dus best kunnen dat de risicostijging met SSRI’s groter is dan 76%.
Conclusie
Antidepressiva verzwakken de botten. Vrouwen die ze gebruiken in de menopauze, een periode waarin de botten al brozer worden, lopen daardoor meer risico op botbreuken.
http://www.nhs.uk/news/2015/06June/Pages/Antidepressant-use-in-menopause-linked-to-broken-bones.aspx
