Waar komt dit nieuws vandaan?
Vitamine D wordt aanbevolen aan ouderen om het risico op vallen te beperken. Diverse studies hebben aangetoond dat vitamine D supplementen voor mensen ouder dan 65 jaar het risico op heupfracturen vermindert. In België geldt als aanbevolen dosis 10 mcg per dag. De vitamine stimuleert niet alleen de botopbouw, maar volgens sommigen ook de spierkracht. Zwitserse onderzoekers wilden weten of hoge dosissen vitamine D een impact hebben op de spierkracht van ouderen. De Zwitsers recruteerden 200 volwassen ouder dan 70 jaar (gemiddeld 78 jaar) die nog thuis verbleven en nog mobiel waren (al dan niet met hulpmiddelen), helder van geest waren en in het voorbije jaar gevallen waren met weinig ernstige gevolgen (1). Ze werden ingedeeld in 3 groepen. De eerste groep kreeg 20 mcg vitamine D per dag (het dubbele van de aanbevolen dosis), de tweede groep kreeg 50 mcg per dag en de derde groep 20 mcg vitamine D in combinatie met 300 mcg calcifediol, wat de werking van vitamine D versterkt. Er werd ook een placebogroep voorzien die de normale aanbevolen dosis vitamine D per dag kreeg, namelijk 10 mcg. Iedereen kreeg dezelfde pillen, zodat niemand wist in welke groep hij of zij was ingedeeld. Ook de artsen die hen onderzochten, 3 keer in het begin van de studie en 6 keer een jaar later, wisten niet welke deelnemer tot welke groep behoorde (dubbelblind-studie). Tijdens deze consulten werd naast bevraging en vitamine D bepaling in het bloed, de spiersterkte geëvalueerd aan de hand van diverse tests (wandelsnelheid, evenwicht, snel opstaan uit een stoel). Na 1 jaar kregen de deelnemers ook een botdensitometrie, dat is een röntgenonderzoek dat de botmineralisatie in beeld brengt.
Bij aanvang van de studie had slechts 42% voldoende vitamine D in het bloed, bij 13% was er zelfs een ernstig tekort. De vitamine D spiegels stegen na 1 jaar het meest in de groepen die de hoogste doses vitamine D hadden gekregen. De onderzoekers vonden geen enkel verschil in fysieke prestaties (de spiertesten) in de 3 groepen. Tijdens het jaar dat de studie liep viel 60% van de deelnemers, vooral mensen uit de tweede en derde groep, die de hoogste doses vitamine D gekregen hadden. De onderzoekers besloten dat hoge doses vitamine D wel zorgen dat de drempelwaarde in het bloed sneller bereikt wordt, maar dat dit geen impact heeft op de spierkracht. Meer nog, er werden meer vallen gerapporteerd in de groepen die de hoogste doses kregen.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Het gaat om een zeer goed uitgevoerde studie. Ze toont dat je met hoge doseringen vitamine D sneller een hogere vitamine D spiegel in het bloed bereikt, wat te verwachten was. Verder stelt ze vast dat de spierkracht niet beïnvloed wordt door hoge doses vitamine D, want alle deelnemers haalden gelijkaardige scores op de fysieke tests. Dat er meer gevallen werd in de groepen die de hoogste doses vitamine D kregen, betekent nog niet dat te veel vitamine D oorzaak is van vallen. Daarvoor was het aantal valpartijen niet groot genoeg, zodat dit verschil op toeval kan berusten.
De aanbevelingen voor vitamine D zoals de Hoge Gezondheidsraad ze formuleert: voor ouderen 10 mcg per dag blijft gehandhaafd (2). Deze studie, die zeer hoge doseringen gebruikt, trekt dit niet in twijfel.
Conclusie
De studie toont aan dat vitamine D supplementen, in doseringen die dubbel tot driedubbel zo groot zijn als wat aanbevolen wordt voor ouderen, geen bijkomend voordeel opleveren voor de spierkracht. In deze studie noteerde men zelfs meer valpartijen bij ouderen die extra veel vitamine D kregen, maar het is niet zeker dat het ene volgt uit het andere. Er is geen reden tot ongerustheid: de aanbevolen dosis vitamine D voor ouderen blijft ongewijzigd.
http://www.nhs.uk/news/2016/01January/Pages/Do-high-doses-of-vitamin-D-increase-falls-risk-in-the-elderly.aspx
