Vermager je het best snel of traag?

Strenge diëten zouden nooit een oplossing zijn voor een kilootje te veel. Niet voor mensen met obesitas, noch voor personen met overgewicht, maar ook niet voor degenen met een normaal gewicht of ondergewicht die dat ideale zomerlijf nastreven. Er wordt gezegd dat strenge diëten het risico op obesitas verhogen (jojo-effect). Klopt dat?

22 januari 2021

gezondheidenwetenschap gezondheid covid19

Waar komt dit nieuws vandaan?

Om te weten of je het best traag of snel afvalt, voerden Australische onderzoekers een elegante studie uit (1). Een groep van 204 personen met obesitas werd in twee verdeeld: ongeveer de helft moest traag afvallen, en de andere helft snel.

  • De groep die traag moest vermageren volgde een dieet met 500 kcal minder dan hun energiebehoefte om op gewicht te blijven.
    • Dat betekent dat, als ze 2.500 calorieën per dag nodig hadden om op gewicht te blijven, ze 2.000 calorieën opnamen.
    • De deelnemers verloren 14 kg op 36 weken.
  • De groep die snel moest vermageren kreeg gedurende 12 weken voor 400 tot 800 calorieën maaltijdvervangers.
    • Gemiddeld verloren de deelnemers 15 kilogram.

Na drie jaar werden beide groepen opnieuw gewogen: de 'snelle groep' was 11 kg aangekomen en de 'trage groep' 10 kg.

De onderzoekers besluiten dat de snelheid van gewichtsverlies geen invloed heeft op je lichaamsgewicht na drie jaar. Strenge diëten bevorderen dus geen jojo-effect.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
  • Deze studie toont aan dat strenge diëten op termijn dezelfde resultaten opleveren als minder strenge diëten die doorgaans aangeraden worden.
  • Dit onderzoek stelt eveneens vast hoe moeilijk het is om diëten vol te houden:
    • Van de 100 personen die een streng dieet moesten volgen, bleven er na 12 weken slechts 76 over.
    • Voor de minder strenge diëten bleven er van de 104 deelnemers 51 over.
  • Er komt ook een tweede probleem tot uiting in de studie: de behandeling van obesitas met diëten is op termijn vrij ontgoochelend.
    • Uiteindelijk verloren beide groepen op drie jaar tijd slechts drie tot vier kilogram in totaal.
    • Dat kadert ook de discussie rond het al of niet terugbetalen van deze aanpak door de overheid: is het nuttig om voedingsconsultaties van 204 personen met obesitas te vergoeden, wanneer ze na drie jaar slechts 4 kilogram verliezen?
  • Deze studieresultaten benadrukken hoe eenvoudig het op papier lijkt om obesitas aan te pakken, namelijk minder calorieën opnemen, en hoe moeilijk het is in werkelijkheid.
    • Dat betekent dat we veel meer zouden moeten investeren in preventie van obesitas bij jongeren, en dat alle financiële middelen daarvoor zouden moeten gebruikt worden.
  • De deelnemers in deze studie verloren gewicht in ideale omstandigheden:
    • Ze genoten van veel belangstelling, en werden maximaal begeleid.
    • In werkelijkheid zijn de omstandigheden minder gunstig.

Deze studie werd gesponsord door Nestlé, dat energie-arme maaltijdvervangers verkoopt. Gezien de resultaten van de studie, namelijk zeer weinig gewichtsverlies op termijn, lijkt het weinig waarschijnlijk dat de sponsorende firma een rol speelde in de interpretatie van de resultaten.

We bespraken dit onderzoek al eerder, maar het blijft actueel: obesitas behandelen met diëten blijft op lange termijn ontgoochelende resultaten opleveren.

Conclusie

Snel of traag vermageren beïnvloedt het succes van een dieet op termijn niet. Uit een Australische studie blijkt dat alle deelnemers na drie jaar evenveel waren aangekomen in gewicht. De studie toont aan dat de resultaten van de aanpak van obesitas teleurstellend zijn, en dat we veel meer moeten investeren in preventie van obesitas bij jongeren.

Geraadpleegde Bronnen
  • (1) Purcell K, Sumithran P, Prendergast LA, et al. The effect of rate of weight loss on long-term weight management: a randomised controlled trial. Lancet Diabetes Endocrinol. 2014 Dec;2(12):954-62.

Patrick Mullie

 
Lees ook...
okt 2020

De strengere coronamaatregelen in Antwerpen waren vorige zomer wel doeltreffend

sep 2020

Er bestaan (nog) geen cijfers over corona-besmettingsbronnen in woonzorgcentra

jun 2021

Je mag wél nog vliegen na een vaccinatie

mrt 2021

Niet vaccineren onder de vijfenzestig heeft wel degelijk risico’s