Verzadigde vetten en hoge cholesterol zijn wel een gezondheidsrisico

In een TikTok-video toont de Belgische influencer en actrice Ninalotte haar voedingswaarden. Zelf geeft ze toe dat haar levensstijl “niet volgens het traditionele dieetboekje” verloopt, ze eet bijvoorbeeld veel rood vlees, boter en eieren. Daardoor krijgt ze vaak de opmerking dat dit slecht zou zijn voor haar cholesterol. Volgens Ninalotte ligt het probleem helemaal niet bij cholesterol of verzadigde vetten, maar eerder bij ultrabewerkte voeding en zaadoliën.

“Een hogere cholesterol is nodig voor optimale hersengezondheid, hormonale balans, celgezondheid en immuniteit” zegt ze. Aan de hand van een waardentabel bespreekt ze vervolgens verschillende elementen, zoals HDL- en LDL-cholesterol.

Verschil tussen HDL- en LDL-cholesterol

Het klopt dat het lichaam cholesterol nodig heeft, als vetachtige stof vormt het een belangrijke bouwsteen voor de werking van het lichaam. Er bestaat daarbij een onderscheid tussen HDL- en LDL-cholesterol. 

HDL-cholesterol voert overtollige cholesterol af naar de lever. LDL-cholesterol daarentegen kan zich ophopen in de bloedvaten. Volgens het Nederlandse Voedingscentrum verhoogt dit dus de kans op hart- en vaatziekten, wat Ninalotte niet vermeld.

Met 235 milligram per deciliter (mg/dl) is Ninalotte’s algemene cholesterolwaarde erg hoog. Volgens de Amerikaanse universiteit Yale Medicine moet de totale cholesterolwaarde van een vrouw ouder dan twintig jaar onder 200 mg/dl blijven. En met een LDL-cholesterol van 114 mg/dl overschrijdt Ninalotte zelfs de drempelwaarde van 100 mg/dl.

Te veel verzadigde vetten is slecht

Volgens Ninalotte is LDL-cholesterol niet de vijand, het zou pas problematisch worden wanneer je ontstekingswaarden te hoog zijn. Maar klopt dat wel?

“De inname van veel verzadigde vetten zorgt wel voor een te hoge LDL-cholesterol,” zegt Bruno De Meulenaer, hoogleraar aan de Universiteit Gent. Hij benadrukt dat verzadigde vetten op zich geen probleem zijn. Producten met veel verzadigde vetten, zoals boter of kokosolie, hoef je dus niet volledig te vermijden. “Maar je eet er beter wat minder van dan van bijvoorbeeld olijfolie of raapolie,” aldus De Meulenaer.

Dit wordt ook bevestigd door het Vlaams Instituut Gezond Leven. In een antwoord aan Factcheck.Vlaanderen verwijst het naar een wetenschappelijke paper die aantoont dat een hogere inname van verzadigde vetten correleert met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.

“Voor je cholesterol blijft het advies om voedingsmiddelen rijk aan verzadigd vet te beperken. Die vervang je best door voedingsmiddelen rijk aan onverzadigde vetzuren, zoals plantaardige oliën, noten, zaden en vette vis”, schrijft Caroline Coeckelbergh, stafmedewerker bij Gezond Leven. In het algemeen benadrukt ze ook het belang van een algemeen gezond voedingspatroon volgens de voedingsdriehoek.

Veel verzadigde vetten in ultrabewerkt voedsel

Volgens influencer Ninalotte is dus niet cholesterol de boosdoener, maar vooral ultrabewerkte voeding.

Voor de definitie van ultrabewerkte voeding verwijst Coeckelbergh naar een rapport van Gezond Leven. Daarin wordt het omschreven als “formules van ingrediënten die worden gemaakt door een reeks industriële processen.” Het gaat om een brede groep voedingsmiddelen, variërend van frisdranken en hamburgers tot noedels en chips.

Door die brede waaier aan producten vindt De Meulenaer het moeilijk om er algemene uitspraken over te doen. “Er circuleren verschillende definities. Softdrinks vallen onder zowat alle definities, maar die bevatten niet eens vetten. Het is daarom lastig om algemene stellingen te formuleren,” zegt hij.

In de praktijk is ultrabewerkte voeding vaak, maar zeker niet altijd, rijk aan verzadigde vetten, suikers en zout, zegt Coeckelberghs. “Onderzoek toont bovendien aan dat een hoge consumptie van ultrabewerkte voeding vaak samengaat met een verhoogd risico op obesitas, type 2-diabetes en hart- en vaatziekten. Al zijn ook hier uitzonderingen,” voegt ze eraan toe.

Ook zaadoliën zijn niet fout

Tenslotte adviseert influencer Ninalotte om zaadoliën te mijden. Waarom, is niet helemaal duidelijk. Volgens De Meulenaer komt het misschien omdat deze oliën intense industriële processen ondergaan. Toch acht hij die zaadoliën niet gevaarlijk of ongezond.

“Die industriële distillatie dient net om vrije vetzuren en onzuiverheden uit de oliën te verwijderen. Het is dus niet omdat dit een intens proces is, dat het daarom ‘fout’ moet zijn. Integendeel: de kwaliteit, stabiliteit en veiligheid verbeteren gevoelig.”

Conclusie

Verzadigde vetten verhogen het LDL-cholesterol, wat het risico op hart- en vaatziekten vergroot. Ultrabewerkte voeding is vaak ook rijk aan zulke vetten. Daarom is het beperken van verzadigde vetten en ultrabewerkte producten wel degelijk belangrijk voor de gezondheid.