Zijn gels en zalven voor de gewrichten effectief?

Wat weten we hierover?

Pijn in spieren, pezen en gewrichten, samen musculoskeletale aandoeningen genoemd, behoren tot de meest voorkomende klachten. De oorzaken zijn zeer uiteenlopend: overbelasting door sport of werk, artrose, ontstekingen, aandoeningen van de slijmbeurzen, enzovoort. Bij aanhoudende pijn is het belangrijk om de oorzaak te kennen en indien nodig een arts te raadplegen. Soms is de oorzaak al gekend, en volstaan rust, aangepaste oefeningen en pijnstilling. Naast klassieke pijnstillers en ontstekingsremmers (die ook pijnstillend werken), bestaat er een uitgebreid arsenaal aan lokale producten die op de pijnlijke plekken dienen te worden aangebracht. Literatuuronderzoek over deze topische producten toont gunstige pijnstillende effecten voor onder andere diclofenac (merknamen Voltaren, Voltapatch, Diclofenac, Kinespir, Diclotopic, ...) en ketoprofen (merknaam Fastum, ...).

Voor een gunstig effect moet je de meeste topische producten wel voldoende lang en frequent (vaak viermaal per dag) gebruiken. Lees steeds aandachtig de bijsluiter. Alle bijsluiters zijn via een eenvoudige zoekfunctie makkelijk terug te vinden op de website van het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (2).

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Een systematisch literatuuronderzoek onderzocht de effectiviteit van lokale ontstekingsremmers bij chronische musculoskeletale pijn bij volwassenen (3). In de studies wordt voornamelijk diclofenac en ketoprofen in de vorm van gel, emulsie of pleister onderzocht. Veel studies zijn wel van korte duur, maar ze tonen toch allemaal gunstige resultaten.

Lokale ontstekingsremmers zijn duidelijk werkzamer dan placebo voor pijnverlichting. Directe vergelijkingen tussen lokale versies of pilversies van dezelfde ontstekingsremmers tonen geen verschil in werkzaamheid. De lokale producten vertonen ook minder maagklachten dan de pillen, maar ze veroorzaken wel meer lokale reacties, zoals een branderig gevoel.

Conclusie

Lokaal aan te brengen producten op basis van ontstekingsremmers, voor pijnlijke spieren en gewrichten, werken even goed als dezelfde ontstekingsremmers in pilvorm.

(3) http://www.formularium.be/Chapter.aspx?Lang=N&ChapterId=1971