Waar komt dit nieuws vandaan?
Volgens EUIPO, het bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie, vormen nepmedicijnen een groot probleem voor de volksgezondheid (1). Zogenaamde lifestylemedicijnen (dit zijn producten die niet echt nodig zijn, maar verkocht worden voor een betere levenskwaliteit, zoals vitamines, erectiebevorderende middelen, botox, ...), antibiotica en pijnstillers worden vaak gekocht via webwinkels. Het gaat hier om buitenlandse websites die niets te maken hebben met de websites van gekende apothekers.
Voor veel mensen is het aanlokkelijk om dergelijke middelen te kopen via het internet. Je hebt geen voorschrift nodig (daarvoor moet je naar de dokter en een consultatie betalen), er is een zekere schroom om de middelen te kopen (bijvoorbeeld viagra) of de pillen zijn goedkoper op het internet.
Gevaren
Het EUIPO meldt een toename van deze handel tijdens de coronacrisis. Ze waarschuwt ervoor dat de meeste van deze medicijnen (“negen op de tien”) vervalsingen zijn. Dergelijke vervalsingen zijn geen pillen zonder effect, maar pillen die schadelijk kunnen zijn. Je kan er zelfs van doodgaan. Volgens het EUIPO sterven jaarlijks tussen 72.000 en 169.000 kinderen wereldwijd aan longontstekingen, doordat ze worden behandeld met nepmedicatie. Interpol onderschepte in maart 2020 meer dan 2.000 websites die vervalste coronamedicijnen aanbieden.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Fabrikanten van nepmedicatie deinzen er niet voor terug om goedkope en giftige rommel te gebruiken om pillen na te maken. Soms bevat nepmedicatie geen actieve stoffen en doen ze helemaal niets, maar meestal zit er rommel in, zoals waspoeder of antivries. Dat is niet bedoeld om in te nemen. In de Verenigde Staten zijn bijvoorbeeld honderden mensen overleden nadat ze online gekochte sterke pijnstillers innamen. De pillen bevatten een pijnstillend product dat was afgekeurd voor menselijk gebruik (2).
Georganiseerde criminelen
De fabrikanten en de webwinkels kunnen hun gang gaan omdat ze moeilijk te onderscheppen zijn. De nepmedicijnen worden bijvoorbeeld in China of India nagemaakt, in Singapore verpakt in doosjes die identiek zijn aan deze van de echte medicijnen, en via een webwinkel verkocht waarvan de server op de Britse Maagdeneilanden staat. Doorgaans gaat het om goed georganiseerde criminele bendes. Het kan hen niet schelen dat er mensen sterven door hun producten. Met nepmedicijnen wordt grof geld verdiend.
Erkende internetapotheken
Binnen de Europese Unie mag je wel veilig medicatie online kopen. Dit is op voorwaarde dat het gaat om middelen waarvoor je geen voorschrift nodig hebt en dat je dit enkel doet bij een erkende farmaceutische website. Het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) heeft een lijst van de erkende Belgische internetapotheken waar je veilig medicatie kan aankopen.
Conclusie
Europa waarschuwt voor de verkoop van medicijnen via het internet. Dit kan aanlokkelijk lijken (lage prijs, geen voorschrift nodig, …), maar meestal gaat het om namaakmedicijnen die de gezondheid ernstig kunnen schaden. Jaarlijks overlijden hier duizenden mensen door. Als bedrogen consument kan je nergens klacht indienen, want deze webwinkels zijn moeilijk te traceren en bovendien is het verboden om medicatie waarvoor een voorschrift nodig is te kopen via het internet.
