Waar komt dit nieuws vandaan?
Sinds begin 2018 werden meer dan 160.000 gevallen van mazelen gerapporteerd in 49 van 53 Europese landen. Meer dan 100 personen zijn inmiddels overleden, vele anderen werden gehospitaliseerd met ernstige complicaties in longen en hersenen. In België werden van januari tot juni 2019 361 gevallen van mazelen gerapporteerd, tegenover 73 gevallen in dezelfde periode in 2018 (1). Er is sprake van een dramatische toename van mazelen in vergelijking met de jaren daarvoor. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt dat de opmars van mazelen mogelijk de voorbode is voor de terugkeer van andere infectieziekten, zoals difterie, kinkhoest en bof, infecties die goed kunnen voorkomen worden met vaccinatie.
Mazelen is een ernstige infectie met mogelijk ernstige complicaties zoals longontsteking en hersenontsteking, gekenmerkt door hoge koorts en huiduitslag over het hele lichaam. Er zijn aanwijzingen dat zwangere vrouwen een verhoogd risico hebben op een ernstiger beloop van mazelen, maar hun ongeboren kind loopt geen extra risico op aangeboren afwijkingen (2). Een zeldzame keer leidt mazelen in de zwangerschap wel tot een miskraam of vroeggeboorte. Vaccineren in de zwangerschap is geen optie, omdat het mazelen-bof-rubella-vaccin levende afgezwakte virussen bevat.
Er bestaat geen behandeling voor mazelen; het enige wat een patiënt kan doen is de koorts tegengaan en uitdroging voorkomen.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Voor de invoering van de vaccinatie maakten vrijwel alle kinderen in België mazelen door. Zij die het overleefd hebben, zijn levenslang tegen de infectie beschermd. Het mazelenvaccin werd ontwikkeld in het begin van de jaren 60 en is in België beschikbaar sinds 1974. De vaccinatie, bestaande uit 2 inentingen, werd pas op grote schaal ingevoerd in het nationaal vaccinatieprogramma in 1985. Daarna daalde het aantal nieuwe gevallen van mazelen sterk.
Personen geboren tussen 1970 en 1985 zijn mogelijk vatbaar voor mazelen doordat ze de infectie niet hebben doorgemaakt en onvoldoende of niet gevaccineerd zijn. Los daarvan zijn personen die om een of andere reden niet (volledig) gevaccineerd werden uiteraard ook niet beschermd. Vandaag vormen deze personen een risico voor pasgeborenen jonger dan 12 maanden die hun eerste vaccin nog niet gekregen hebben. Als een moeder mazelenantistoffen heeft, omdat ze als kind gevaccineerd werd of zelf mazelen doormaakte, is haar pasgeboren baby tot 3 à 6 maanden beschermd dankzij haar antistoffen. Baby’s van moeders die zelf niet gevaccineerd zijn en nooit mazelen doormaakten, hebben een verhoogde kans op ernstige complicaties en sterfte wanneer ze met mazelen in contact komen.
Een zwangere vrouw die contact heeft met een persoon met mazelen loopt geen enkel gevaar als ze zelf gevaccineerd is of ooit de infectie doormaakte. Is dat niet het geval, dan wordt geadviseerd meteen een arts te raadplegen. Soms worden dan gammaglobulines (antistoffen) toegediend, liefst binnen 72 uur en uiterlijk binnen 7 dagen na het contact, om het risico op een ernstig verloop te verminderen.
Weet je niet meer of je al dan niet voldoende gevaccineerd werd als kind, laat je dan opnieuw vaccineren. Revaccineren wanneer je eigenlijk al gevaccineerd was, kan geen kwaad. Vrouwen met kinderwens laten best hun vaccinatiestatus checken.
Conclusie
Mazelen zijn aan een opmars bezig in de wereld, in Europa en in België. Als je niet (volledig) gevaccineerd bent, breng je je vaccinatie nu best in orde, want de infectie kan zeer ernstige gevolgen hebben. Voor zwangere vrouwen is het mazelenvaccin tegenaangewezen. Als je zwanger bent en niet gevaccineerd, moet je na contact met een persoon met mazelen meteen een arts raadplegen.
Meer weten?
