Waar komt dit nieuws vandaan?
Het nieuwe medicijn heet lecanemab en komt van dezelfde firma die vorig jaar een ander zogenaamd veelbelovend medicijn tegen alzheimer introduceerde: aducanumab. Dat werd niet goedgekeurd voor de Europese markt, omdat de werking ondermaats bleek.
De nieuwe stof lecanemab, van dezelfde familie monoclonale antistoffen, werd uitgetest bij 1.800 personen in een vroeg stadium van alzheimerdementie:
- De helft van hen kreeg lecanemab en de andere helft een placebo.
- Na 18 maanden gingen de onderzoekers aan de hand van scorelijsten na hoe het dementieproces evolueerde.
- De groep die het nieuwe middel kreeg, was ietsje minder (27% minder) achteruitgegaan in vergelijking met de placebogroep.
- Er werden ook nevenwerkingen gemeld, maar minder dan bij aducanumab.
Het bedrijf Biogen stuurde een hoopgevend persbericht de wereld in (1).
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Wat betekent 27% minder achteruitgang na 1,5 jaar concreet?
De evolutie van dementie wordt geëvalueerd aan de hand van een scorelijst: de zogenaamde MMSE-test (Minimal Mental State Examination):
- De maximumscore bedraagt 30. Er is sprake van dementie vanaf een score van 24 of minder.
- Om een merkbare impact te hebben op de achteruitgang van dementie, moet de score minstens 1 tot 2 punten verschil tonen na 1,5 jaar in de behandelde groep.
- 27% minder achteruitgang komt overeen met een verschil van 0,45 punten op de scorelijst.
- Dat is al iets beter dan het effect met aducanumab (het vorige geneesmiddel), dat slechts een verschil van 0,39 punten opleverde op de scorelijst (2). Maar het gaat dus opnieuw om een teleurstellend klein effect.
Het is jammer dat de firma Biogen na de heisa rond aducanumab, dat ook als ‘grote doorbraak’ werd voorgesteld in de behandeling van de ziekte van Alzheimer, dit nu herhaalt met een nieuw product uit dezelfde familie dat amper beter is.
Conclusie
Berichten over een nieuw geneesmiddel, lecanemab, dat de ziekte van Alzheimer aanzienlijk zou afremmen, moeten we met een korrel zout nemen. Het effect van dat middel, dat nog niet op de markt is, is zo beperkt dat het verschil nauwelijks merkbaar is voor de patiënt en zijn omgeving. Het middel is een broertje van een ander alzheimermedicijn dat enkele jaren geleden werd gelanceerd door dezelfde firma, maar zelfs niet toegelaten werd op de Europese markt. Het is jammer dat deze firma opnieuw een hoopgevend bericht de wereld instuurt en betrokken patiënten valse hoop geeft.
(2) https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/withdrawn-applications/aduhelm
