Ja, er staat een stop op uitbreiding van bestaande woonzorgcentra tot 2025

Volgens Freya Van den Bossche (Vooruit) heeft de Vlaamse overheid een stop gezet op bedden in woonzorgcentra. Het klopt dat een programmatiestop het aantal bedden begrenst tot ten minste het jaar 2025. Maar dat wil nog niet zeggen dat er geen meer bijkomen: een deel van de goedgekeurde bedden is nog niet in gebruik, omdat het bijbouwen enkele jaren in beslag kan nemen.

8 juni 2024

Volgens Freya Van den Bossche (Vooruit) kunnen er in de woonzorgcentra geen bedden meer bijkomen door een programmatiestop van de Vlaamse overheid.

In 2017 werd er inderdaad een programmatiestop goedgekeurd, die het aantal bedden tot ten minste 2025 begrenst op ongeveer 87.000.

Maar dat wil niet zeggen dat er in de tussentijd geen bedden bijkomen. Want zo’n 3000 van die 87.000 werden nog niet gerealiseerd.

Freya Van den Bossche (Vooruit) liet op 5 juni in Terzake (minuut 27:15) ontvallen dat de Vlaamse overheid al vijf jaar lang een stop heeft op elk bed in de woonzorgcentra. Ze vertelde dat “er een mogelijkheid moet zijn voor een kort verblijf in woonzorgcentra wanneer bijvoorbeeld een mantelzorger zelf eens vakantie wilt nemen. Maar dan zie je dat de Vlaamse overheid al 5 jaar lang een stop heeft op elk bed.”

Programmatiestop tot eind 2025

De woordvoerder van Van den Bossche, Laurien Joostens, liet aan Factcheck.Vlaanderen weten dat er een programmatiestop is vanaf 2018 tot en met 2025: “Dat betekent dus geen extra bedden de voorbije legislatuur.” Ze verwees daarvoor naar de website van het Vlaams Departement Zorg.

Op die website lezen we dat de programmatiestop inhoudt dat er geen bijkomende woongelegenheden meer worden toegekend aan nieuwe initiatieven voor woonzorgcentra en centra voor kortverblijf waar tijdelijke verzorging en opvang aan ouderen aangeboden wordt. Ook de bestaande woonzorgcentra kunnen tot dan niet meer uitbreiden.

Dat er momenteel geen nieuwe bedden meer bijkomen, komt doordat alle vergunningen daarvoor al eerder werden toegekend. Die beslissing nam de Vlaamse regering in 2017. Enkel projecten van bestaande woonzorgcentra die geen bijkomende capaciteit vergen, zoals verbouwingswerken, zijn nog mogelijk.

Ongeveer 3000 bedden nog niet gerealiseerd

Het Departement Zorg houdt de huidige situatie van het aantal bedden in de ouderenzorg bij. Woonzorgcentra en centra voor kortverblijf komen op ongeveer 87.000 bedden. Naar die cijfers verwijst ook Johan Staes, CEO van het Vlaams Onafhankelijk Zorgnetwerk (Vlozo). Volgens hem topte de Vlaamse regering onder toenmalig minister Jo Vandeurzen (cd&v) tijdens de vorige legislatuur het maximaal aantal bedden in de woonzorgcentra op ongeveer 87.000.

Van die 87.000 bedden werden ongeveer 3000 bedden nog niet gerealiseerd. Zo bevestigt ook Lieve Dhaene van Zorgnet-Icuro: “Ze hebben die vergunningen wel reeds in portefeuille, maar werden nog niet gerealiseerd. Door de programmatiestop zit daar nu nog eens een rem op.”

De redenen voor het openstaan van die bedden zijn divers. De stijgende prijzen in de bouwsector, de impact van de covidcrisis en de energiecrisis speelden elk een rol. “Sommige woonzorgcentra hebben nu een capaciteit van 100 bedden en zouden nog 50 bedden kunnen bijbouwen, maar de moeilijke economische situatie laat dat niet toe”, duidt Staes.

Conclusie

Vanwege een programmatiestop kunnen er tot minstens 2025 geen nieuwe woongelegenheden meer worden toegekend aan woonzorgcentra en centra voor kortverblijf. In Vlaanderen is het aantal bedden daardoor gebrensd op ongeveer 87.000. Maar een deel van die bedden zijn nog niet gerealiseerd om diverse redenen. Een vergunning leidt niet rechtstreeks tot extra capaciteit, omdat het realiseren van een woonzorgproject enkele jaren in beslag neemt.

Deze factcheck kwam tot stand in het kader van de factcheckmarathon van de Lage Landen. Partners zijn: factcheck.vlaanderen, VRT NWS, Knack, RTBF, KRO-NCRV Pointer, Het Algemeen Dagblad en deCheckers.

✻

Geraadpleegde Bronnen

Servaas De Fruyt

Servaas De Fruyt (23) behaalde eerst een master in geschiedenis aan de UGent en vervolgens een master journalistiek aan de KULeuven in Brussel. Hij schrijft sinds november 2023 voor factcheck.vlaanderen. Daarnaast is hij ook aan de slag in het onderwijs als leerkracht geschiedenis in Brugge.

Justine Viane

Justine studeerde eerst sociaal werk aan de Artevelde hogeschool en heeft daarna een masteropleiding journalistiek aan de Universiteit Gent gevolgd. Sinds 2022 vervolledigt zij de redactie als factchecker bij Factcheck.Vlaanderen.

✻

Steun ons!