Meer migranten naar het Verenigd Koninkrijk sinds de Brexit, vooral door arbeidsmigratie

Volgens Conner Rousseau en Bruno Tobback (Vooruit) is er vandaag meer migratie naar het Verenigd Koninkrijk dan voor de Brexit. Het klopt dat de migratiecijfers in het VK na de Brexit zijn gestegen, tot een recordhoogte. Daar zijn verschillende verklaringen voor. Vooral meer arbeidsmigratie en internationale studenten liggen hierbij aan de basis.

4 juni 2024

Conner Rousseau en Bruno Tobback (Vooruit) beweren dat er vandaag meer migratie is naar het Verenigd Koninkrijk dan voor de Brexit.

Nadat het VK op 31 januari 2020 uit de EU trad, zijn de migratiecijfers inderdaad gestegen, hoger dan voorgaande jaren.

Vooral een stijging van arbeidsmigranten en internationale studenten ligt aan de basis. Maar ook het aantal asielaanvragen ging omhoog.

Het onder controle krijgen van migratie is een van de onderwerpen in de Europese verkiezingen. Conner Rousseau van Vooruit legde in een debat op VTM Nieuws de Brexit voor aan Filip Dewinter (VB). Het Verenigd Koninkrijk stapte namelijk uit de Europese Unie (EU) om meer controle over het eigen beleid te krijgen. “Het resultaat van tien jaar gepalaver over splitsen en over uit Europa stappen: nog nooit zoveel migratie in Engeland.” (minuut 41:00)

Ook partijgenoot en Europees lijsttrekker Bruno Tobback haalde het VK aan als voorbeeld tijdens het Europees debat van 31 mei op VRT Canvas. “Bij de Brexit heeft men mensen laten stemmen om migratie tegen te houden. Er is vandaag meer migratie in het VK dan voor de Brexit", zei Tobback. Maar klopt dat ook?

Migratiecijfers schoten de hoogte in sinds de Brexit

Bruno Tobback meldt aan Factcheck.Vlaanderen dat hij de cijfers zelf uit de pers heeft: “Het is algemeen bekend. Je vindt het snel terug op internet. Google is your friend.”

Tobback verwijst daarna naar cijfers van de onderzoeksgroep Migratory Observatory van de universiteit van Oxford. Hieruit blijkt dat sinds de Brexit de nettomigratie is gestegen. In 2023 zijn er 685.000 mensen bijgekomen, in 2022 waren dat er 764.000. De cijfers liggen inderdaad op het hoogste niveau ooit.

Migratory Observatory baseert zich op cijfers van het Britse statistiekbureau ONS (Office for National Statistics). Het bureau bevestigt de stijgende aantallen.

Stijging arbeidsmigranten, studentenvisa en asielaanvragen

De stijging valt voor het grootste deel te verklaren doordat er meer werkvisa en studentenvisa werden uitgegeven. De helft van de stijging van migranten buiten de EU komt door arbeidsmigranten, nog eens 40% door internationale studenten.

Ook het aantal asielaanvragen nam toe. Voor de Brexit zat dat aantal jarenlang tussen de 25.000 en 35.000 aanvragen per jaar. Na de Brexit steeg het tot meer dan 80.000 in 2022 en 67.000 in 2023. Die stijging heeft te maken met de tienduizenden mensen die via rubberen bootjes vanuit Frankrijk het Kanaal naar het VK overstaken.

Ten slotte werden de migratiecijfers verder opgestuwd door Oekraïners en inwoners van Hong Kong die visa kregen voor het VK vanwege de oorlog in Oekraïne en de overname door China.

Verschillende verklaringen spelen mee

De Brexit trad op 31 januari 2020 in werking. Voor de Brexit, in 2019, lag het migratiesaldo in het VK op 184.000. Dat cijfer moest omlaag, stelden de Brexiteers. Maar het omgekeerde gebeurde dus.

Dat de Britse regering haar beloftes niet heeft kunnen waarmaken is volgens migratie-experts te wijten aan tal van redenen. De Brexit zelf ligt niet aan de basis van de stijging, zegt Robert McNeil, plaatsvervangend directeur bij het Migration Observatory. “De migratiecijfers zijn niet rechtstreeks gestegen door de Brexit. De politieke keuzes van na de Brexit hebben voor een groot deel bijgedragen aan die stijging.”

Gerichte visa voor mensen buiten de EU

Pascal Debruyne, Belgische migratie-onderzoeker van de Odisee Hogeschool Brussel, constateert dat er na de Brexit eigenlijk een vervanging van arbeidsmigranten heeft plaatsgevonden: "Je ziet een terugval in cirkelmigratie binnen de Europese Unie (waarbij arbeidsmigranten op en neer reizen tussen hun werk en land van herkomst), die is vervangen door gerichte visa voor mensen van buiten de EU.”

McNeil beaamt: “Er was angst voor ongecontroleerde migratie van praktisch opgeleide arbeiders uit de EU. Die konden na de Brexit minder snel in het VK aan de slag. Maar omdat er daardoor een tekort aan arbeiders dreigde te ontstaan, heeft de regering van Boris Johnson een nieuw migratiesysteem ingesteld dat vooral gunstig is voor arbeiders en studenten uit niet-EU-landen.”

Omdat het VK uit de EU stapte, konden ze meer eigen regels voor asielzoekers opstellen. Zo wou het land alle asielzoekers die illegaal in het land aankomen op een vliegtuig naar Rwanda zetten. Dit plan moest asielzoekers afschrikken, maar vooralsnog is er nog geen asielzoeker naar Rwanda gevlogen.

Conclusie

Het klopt dat de migratiecijfers in het VK zijn gestegen na de Brexit. Daarvoor zijn verschillende verklaringen. Vooral meer arbeidsmigratie en internationale studenten liggen aan de basis. Maar ook het aantal asielaanvragen steeg.

Deze factcheck kwam tot stand in het kader van de factcheckmarathon van de Lage Landen. Partners zijn: factcheck.vlaanderen, VRT NWS, Knack, RTBF, KRO-NCRV Pointer, Het Algemeen Dagblad en deCheckers.

✻

Geraadpleegde Bronnen

Servaas De Fruyt

Servaas De Fruyt (23) behaalde eerst een master in geschiedenis aan de UGent en vervolgens een master journalistiek aan de KULeuven in Brussel. Hij schrijft sinds november 2023 voor factcheck.vlaanderen. Daarnaast is hij ook aan de slag in het onderwijs als leerkracht geschiedenis in Brugge.