Waar komt dit nieuws vandaan?
Onderzoekers gingen na in welke mate zwangerschappen het lichaamsgewicht van vrouwen op lange termijn kunnen beïnvloeden (1). We weten dat ingrijpende levensgebeurtenissen, zoals een kind krijgen, je voedingsevenwicht kunnen beïnvloeden. Hierdoor kom je bij of val je af. Om op de onderzoeksvraag een antwoord te vinden, voerden de wetenschappers een literatuurstudie uit.
Ze vonden zes cohortstudies (studies waarbij onderzoekers een groep mensen gedurende en bepaalde tijd bestuderen) die vrouwen gemiddeld 6 jaar na een zwangerschap opvolgden. Ze vergeleken de evolutie van het lichaamsgewicht van deze groep vrouwen met een controlegroep zonder kinderen:
- Bij vrouwen die geen kinderen hadden, steeg de Body Mass Index (BMI) met gemiddeld 2,8 kg/m2.
- Een vrouw van 1,65m zou dan gemiddeld 7,6 kg bijkomen.
- Vrouwen die wel kinderen hadden, gingen met 3,3 kg/m2 omhoog.
- Dat is dan gemiddeld 9kg voor een vrouw van 1,65m.
Sommige studies lieten verschillen zien in eet- en leefgewoonten tussen de twee groepen vrouwen, andere dan weer niet. Daardoor is het niet mogelijk om conclusies te trekken.
De onderzoekers besluiten dat maatregelen ter preventie van overgewicht en obesitas belangrijk zijn bij jonge vrouwen die wensen zwanger te worden.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Een literatuuroverzicht is een zeer goed wetenschappelijk instrument om oorzakelijke verbanden op te sporen, maar de studie is natuurlijk maar zo sterk als het materiaal dat de onderzoekers erin opnemen. In dit geval selecteerden ze alleen waarnemende studies. Dit betekent dat ze wel verbanden kunnen zien, maar geen oorzakelijke verbanden kunnen vastleggen.
Andere verklaringen
Zes jaar na de zwangerschap zijn vrouwen zwaarder dan een controlegroep zonder kinderen. Niets zegt dat dit een gevolg is van de zwangerschap. Het kan zijn dat vrouwen met jonge kinderen bijvoorbeeld minder tijd hebben om te sporten, of anders gaan eten. Het kan ook zijn dat vooral mama’s van moeilijke slapers meer aankomen uit vermoeidheid. Het is bekend dat we geneigd zijn ongezonder te eten na een nachtje slecht slapen. In het verleden werd reeds aangetoond dat minder dan 6 uur per nacht slapen een negatieve invloed heeft op ons gewicht (2).
Opmerkelijk in deze literatuurstudie is dat vooral Amerikaanse mama’s aankomen in gewicht. Dit in tegenstelling tot Australische en Nederlandse mama’s die niet zwaarder zijn dan de controlegroep. Dit zouden we kunnen verklaren doordat sommige landen een betere opvang voor en na de zwangerschap hebben dan andere.
Eveneens opmerkelijk is dat vooral vrouwen die al overgewicht hadden voor de zwangerschap meer aankomen dan de controlegroep. Dat zou erop wijzen dat deze vrouwen al in een stijgende gewichtscurve zitten en dat de zwangerschap dit enkel en alleen verergert.
In de meerderheid van de studies waren er geen verschillen in eet- en leefgewoonten tussen zwangere vrouwen en een controlegroep. Dit lijk verrassend te zijn, maar een verschil van 0,5 kg/m2 tussen beide groepen is zeer klein. Dit betekent een verschil van één tot twee kilogram lichaamsgewicht op zes jaar tijd. We weten niet of dit verschil een invloed heeft op de gezondheid van deze vrouwen.
Conclusie
Een overzichtsonderzoek toont aan dat vrouwen met kinderen na zes jaar gemiddeld één tot twee kilogram zwaarder zijn dan vrouwen zonder kinderen. Door de aard van dit onderzoek weten we niet zeker of dit verschil te wijten is aan de zwangerschap. Bovendien gaat het om een erg klein verschil. We weten niet of dit een betekenis heeft voor de gezondheid.
