26 jul

Klimaatwetenschappers houden rekening met verstedelijking bij het meten van globale temperaturen
factcheck

Door het hitte-eilandeffect kan het in steden enkele graden warmer zijn dan in plattelandsgebieden. Volgens een YouTube-documentaire zouden de globale temperatuurmetingen daarom niet correct zijn. Dat klopt niet. Weerstations die de globale temperatuur meten, hangen meestal in open plekken zoals parken waardoor het effect miniem is. Om rekening te houden met zaken als verstedelijking worden temperatuurmetingen gecorrigeerd.

19 jul

Naar schatting 1 op 100 mannen kampt met pedofiele gevoelens, over vrouwen minder geweten
factcheck

Volgens de zomercampagne van Stop It Now! Vlaanderen worstelt 1 op 100 personen met seksuele gevoelens voor minderjarigen. Het klopt dat ongeveer 1% van de mannelijke bevolking voldoet aan de criteria voor pedofilie. Maar dit mag je niet gelijkstellen met gevoelens voor minderjarigen. Dat percentage ligt waarschijnlijk nog hoger.

18 jul

Anders dan miljoenen jaren geleden, toen het nog warmer was, komt huidige stijging CO2 door toedoen van de mens
factcheck

Een YouTube-documentaire stelt dat in de afgelopen 600 miljoen jaar het CO₂-niveau veel hoger geweest is dan het nu is. Zelfs met de contributie van industrie, zouden we momenteel op een laag niveau zitten. Het huidige niveau is inderdaad lager dan honderden miljoenen jaren geleden, maar toen was het veel warmer en leefden er geen mensen. Sinds het onstaan van de mens is het CO₂-niveau nu op zijn hoogst en neemt het ook sneller toe dan voordien door menselijke activiteiten, zoals de verbranding van fossiele brandstoffen.

17 jul

Meer CO2 in de atmosfeer zorgt voor hogere temperaturen
factcheck

Volgens een post op Instagram zou CO₂ niet zorgen voor opwarming van de aarde, omdat vroeger eerst de temperatuur van het klimaat toenam en daarna pas het CO₂-gehalte steeg. Dat klopt niet: CO₂ zorgt voor een broeikaseffect waardoor de aarde warmte vasthoudt. Bij de afwisseling van ijstijden en interglacialen gaat een temperatuurstijging wel vooraf aan een CO₂-stijging, maar de toename aan CO₂ versterkt de opwarming. De huidige opwarming is te wijten aan de uitstoot van broeikasgassen door de mens en niet aan natuurlijke fenomenen.

12 jul

Nee, verkeerde voorspellingen in Belgische media wijzen niet op vervalste verkiezingen in Frankrijk
factcheck

Bij de tweede ronde van de Franse parlementsverkiezingen van 7 juli haalden de partijen die zich verenigden als het Nouveau Front Populair verassend de meeste zetels, terwijl de partij Rassemblement National de derde grootste werd. Enkele alternatieve websites beweren dat de verkiezingen vervalst zijn, omdat verschillende Belgische media op verkiezingsavond meldden dat Rassemblement National als winnaar uit de bus kwam. Maar de exitpolls waar Belgische media naar verwezen, zijn terug te brengen tot voorspellingen die dateren van vóór de verkiezinsdag. Ze komen niet overeen met de berekeningen die studiebureaus later op de avond publiceerden, die wel degelijk in lijn lagen met de uiteindelijke resultaten.

8 jul

Huidige opwarming verloopt sneller dan 100 miljoen jaar geleden en is veroorzaakt door de mens
factcheck

Volgens een veelbekeken documentaire zitten we geologisch gezien niet in een tijdperk met uitzonderlijke opwarming. 100 miljoen jaar geleden zou het meer dan 5°C warmer geweest zijn. Dat klopt, maar toen zag de aarde er helemaal anders uit. De huidige opwarming is door de mens veroorzaakt en volstrekt zich aan een hogere snelheid dan in de tijd van de dino’s. De opwarming is volgens wetenschappers schadelijk voor de mens.

4 jul

Nee, je kan geen ei koken door het tussen twee gsm’s te plaatsen
factcheck

Online gaat rond dat je een ei kan koken door het tussen gsm's te houden. Volgens de berichten zouden gsm's daarom hersentumoren veroorzaken. Dat klopt niet: het gaat om een hoax die al twintig jaar de ronde doet. Gsm’s produceren niet genoeg watt om eieren te koken. Net als radio’s, televisies en microgolfovens produceren gsm's radiogolven. Maar in tegenstelling tot ioniserende straling, zoals röntgenstraling, zijn die niet kankerverwekkend.

25 jun

Bosprojecten compenseren onvoldoende de uitstoot van vluchten
explainer

Sommige luchtvaartmaatschappijen bieden de mogelijkheid om de individuele uitgestoten CO₂ van je vlucht te compenseren door een extra bedrag te betalen. Maar de vrijwillige bijdragen van passagiers zijn niet voldoende. Koolstofcompensaties die naar bosbouw- en -beschermingsprojecten gaan, vertonen enkele gebreken. Volgens experten zijn er betere alternatieven, zoals investeren in biobrandstof.

19 jun

Met baksteen in de hand over straat: sensibiliseringsgrap in Canada zorgt voor verwarring online
factcheck

Op social media gaan beelden rond van bakstenen bij zebrapaden die voetgangers kunnen gebruiken om ‘veilig over te steken’. De video’s spelen zich af in de Canadese stad Vancouver en zijn echt, maar ludiek bedoeld om te sensibiliseren. Het gaat om een 1 april-actie van een organisatie die zich inzet voor verkeersveiligheid. De beelden gingen op sociale media een eigen leven leiden. Bovendien ging het om sponzen bakstenen, die intussen door de stad verwijderd werden.

8 jun

Poster toont verkeerde cijfers over stikstofuitstoot
factcheck

Op boerenprotesten en op social media gaat een poster rond met percentages over de toe- en afname van de stikstofuitstoot voor vier sectoren. In de luchtvaart, wegtransport en bij huishoudens zou die uitstoot sterk gestegen zijn, terwijl er voor de veeteelt net een daling is. Het klopt dat de landbouwsector voor een afname van de stikstofuitstoot zorgde, maar ook in andere sectoren was een daling merkbaar. De veeteelt blijft bovendien verantwoordelijk voor het grootste deel van de totale uitstoot.

8 jun

Ja, er staat een stop op uitbreiding van bestaande woonzorgcentra tot 2025
factcheck

Volgens Freya Van den Bossche (Vooruit) heeft de Vlaamse overheid een stop gezet op bedden in woonzorgcentra. Het klopt dat een programmatiestop het aantal bedden begrenst tot ten minste het jaar 2025. Maar dat wil nog niet zeggen dat er geen meer bijkomen: een deel van de goedgekeurde bedden is nog niet in gebruik, omdat het bijbouwen enkele jaren in beslag kan nemen.

8 jun

Verschil tussen werken en niet werken nog kleiner in Litouwen
factcheck

Volgens Bart De Wever zouden cijfers van Eurostat tonen dat het verschil tussen werken en niet werken nergens kleiner is dan in België. Dat klopt niet: hoewel het verschil in België stukken kleiner is dan het Europese gemiddelde, is Litouwen koploper. Het cijfer gaat enkel over alleenstaanden en zegt bovendien niets over de werkgelegenheid in een land.

7 jun

Aantal miljardairs in België nam toe sinds 2000, maar juist aantal onbekend
factcheck

Volgens Raoul Hedebouw (PVDA) is het aantal miljardairs in België in 24 jaar tijd van 1 naar 41 gestegen. Er is inderdaad sprake van een toename. Maar door prijsstijgingen en het gebrek aan een vermogenskadaster valt het exacte aantal onmogelijk te bepalen. Het is ook geen goede graadmeter om de vermogensongelijkheid in te schatten.

7 jun

Gezinshereniging niet langer automatisch goedgekeurd na verstrijken beslissingstermijn
factcheck

Volgens Britt Huybrechts (Vlaams Belang) worden aanvragen voor gezinsherenigingen vandaag automatisch erkend na het verlopen van de beslissingstermijn. Tot voor kort keurde de Dienst Vreemdelingenzaken aanvragen goed als die niet tijdig behandeld werden. Maar die praktijk is niet langer van tel. Sinds juli 2023 worden er geen automatische goedkeuringen meer gegeven.