jun 2021

Hoe maak je fake news? Je haalt beelden uit hun context en je vergeet wat een dokter echt zei over armen die magnetisch worden van vaccins.
factcheck

En ze blijven maar komen, de verhaaltjes dat je arm magnetisch wordt door vaccinatie. Op 12 juni verscheen er op de website van Frontnieuws een artikel met een filmpje over een Mexicaanse dokter José (Pepe) Bandera, die per ongeluk de mythe rond magnetische vaccinatieplekken zou hebben bewezen met een klein experiment in een televisieprogramma. Maar dat klopt niet. In het programma én op zijn eigen Facebookpagina zegt dokter José (Pepe) Bandera juist dat het coronavaccin er niet voor kan zorgen dat je arm magnetisch wordt.

jun 2021

Ja, ruimtevervuiling is een belangrijk probleem, ook voor ons op aarde
factcheck

Tal van ruimtevaartorganisaties maken zich zorgen over het groeiende gevaar van ruimtepuin, zowel voor de bemande als onbemande ruimtevaart. De film Gravity toont de gevolgen van een botsing met dat puin: vernielde satellieten zetten een kettingreactie in gang die uiteindelijk tot de vernietiging van het ISS leidt. Hoe gevaarlijk zijn zulke botsingen eigenlijk en hoe realistisch is dat filmscenario?

jun 2021

Rode Kruis aanvaardt wel degelijk bloed en plasma van gevaccineerden
factcheck

Verschillende artikels op websites zoals Xandernieuws beweren dat het Rode Kruis in verschillende landen, waaronder België, geen bloeddonaties van coronagevaccineerde mensen wil. Die statements doen ook de ronde op sociale media. Artsen voor Vrijheid beweerde ook nog: “Het rode kruis wil geen bloed van Covid-19 gevaccineerden” (sic). De reden waarom is niet duidelijk. Ze voegen alleen toe dat je geen bloedplasma kan doneren aan een coronapatiënt in het ziekenhuis, om die te helpen genezen, als je na je besmetting gevaccineerd werd. Het vaccin heeft daar echter niets mee te maken. De berichten kloppen hoe dan ook niet: het Rode Kruis aanvaardt bloed en plasma van gevaccineerden. Er is wel een wachtperiode en in de VS wordt momenteel vanwege logistieke redenen geen convalescent plasma aanvaard.

jun 2021

Christian Eriksen was niet gevaccineerd: hartaanval ongerelateerd aan coronavaccin
factcheck

Tijdens de EK-match Denemarken-Finland van zaterdag 12 juni valt de Deense voetballer Christian Eriksen plots neer. Terwijl het publiek toekijkt, wordt hij minutenlang gereanimeerd. Hij komt uiteindelijk terug bij bewustzijn en wordt naar het ziekenhuis gebracht. Zijn toestand is intussen stabiel. Quasi onmiddellijk werd op sociale media gespeculeerd dat een coronavaccin de hartaanval veroorzaakte. Daar blijkt niets van aan: Eriksen kreeg geen coronavaccin.

jun 2021

Coronavaccins zijn wél efficiënt. (Laat je niet in de war brengen door begrippen als “number needed to vaccinate”)
factcheck

Hier en daar kan je op het net lezen dat de coronavaccins niet efficiënt zouden zijn. Sommige artikels claimen dat meer dan 200 mensen gevaccineerd zouden moeten worden om één ziekte te voorkomen, wat een lage efficiëntie zou zijn. Maar er wordt heel selectief met die begrippen en getallen omgegaan. Het algemene plaatje blijft dat de vaccins die in Vlaanderen en Nederland gebruikt worden, echt wel goed beschermen. Maar we leggen u graag uit wat er precies aan de hand is met die begrippen en getallen.

jun 2021

Je mag wél nog vliegen na een vaccinatie
factcheck

Met de zomer voor de deur circuleert er een gerucht op sociale media: nadat je bent gevaccineerd, zou je binnenkort niet meer met het vliegtuig mogen reizen. De gegeven reden is dat je door te vliegen alleen al meer kans hebt op een trombose en dat het vaccin dit risico vergroot, een risico dat vliegtuigmaatschappijen niet zouden willen nemen. Brussels Airlines en Airlines for Europe lieten alvast aan onze redactie weten dat zulke restricties niet op tafel (zullen) liggen.

mei 2021

Oostendse Compagnie deed niet aan slavenhandel (maar er was wel slavenhandel in de Zuidelijke Nederlanden)
factcheck

In discussies rond Black Lives Matter of racisme, komt vaak de vraag naar boven: Heeft België of hebben de Zuidelijke Nederlanden een rol gespeeld in handel die slaven van Afrika naar Amerikaanse plantages bracht? En dan wordt er al gauw gewezen op de “Oostendse Compagnie”. Zelfs op de Wikipediapagina “Oostendse Compagnie” staat te lezen hoe de Compagnie in de achttiende eeuw slaven vervoerde vanuit Madagasker naar Brazillië. Ook ex-diplomaat Herman Portocarero schrijft dat in zijn boek ‘De Zwarte handel’. Maar volgens maritiem historicus Michael Serruys klopt dat niet. En toch was er wel degelijk slavenhandel vanuit Oostende.

mei 2021

Geen bewijs dat Indiase coronagolf te wijten is aan vaccinatiecampagne
factcheck

Het hoge aantal coronagevallen dat vandaag in India opgetekend wordt, zou te wijten zijn aan de vaccinatiecampagne in het land. Die kwam de afgelopen weken maanden op gang, tegelijk met de nieuwe coronagolf. De eerste wetenschappelijke inzichten over het onderwerp wijzen in andere richtingen: nieuwe varianten, te snelle versoepelingen en een broze gezondheidszorg zouden de boosdoeners zijn. Wel is het mogelijk dat de vaccinatiecampagne een onterechte perceptie van veiligheid heeft gecreëerd, die op zijn beurt tot versoepelingen heeft geleid.

mei 2021

Coronavaccins kunnen geen problemen veroorzaken bij niet-gevaccineerde personen
factcheck

Op de websites Frontnieuws, Ninefornews en Artsen Voor Vrijheid wordt geschreven dat mensen na het ontvangen van een vaccin tegen COVID-19 niet-gevaccineerde mensen ziek zouden kunnen maken. Dat zou veroorzaakt worden door deeltjes die men na vaccinatie zou uitscheiden via de longen, huid of bij seksueel contact. Ze hebben het onder andere over tromboses, verminderde vruchtbaarheid, miskramen en stoornissen in de menstruatiecyclus.

mei 2021

Intermittent fasting is niet altijd een gezonde manier om af te vallen
factcheck

“Intermittent fasting” of periodiek vasten is een echte hype. Amerikaanse filmsterren zoals Jennifer Aniston en Vanessa Hudgens zweren erbij, en ook heel wat bekende Vlamingen zijn overtuigd van het dieet en raden het aan om enkele kilo’s kwijt te raken. Maar is vasten om af te vallen wel zo gezond?

mei 2021

Neen, niet iedereen moet zomaar vitamine D-supplementen innemen

explainer

Verschillende wetenschappers buigen zich al jaren over de vraag of we in de winter vitamine D-supplementen zouden moeten nemen. In het algemeen bestaat er een consensus dat een grote hoeveelheid mensen een te lage vitamine D-opname hebben en te weinig aan zonlicht worden blootgesteld. Om die reden zouden we supplementen moeten nemen om vitamine D-deficiëntie – en de bijhorende gezondheidsproblemen – te voorkomen. Klopt dat? Moeten we allemaal massaal naar de apotheker hollen? Of verdient die stelling toch wat nuancering?

mei 2021

Is hardlopen slecht voor de knieën?
explainer

Iedereen heeft het weleens gehoord: hardlopen zou roofbouw plegen op de knieën. Hoewel er al verschillende artikels aan werden gewijd, blijven misverstanden bestaan over de impact van lopen.

mei 2021

Geen bewijs dat kind (2) stierf door Pfizer-vaccinatie
factcheck

In een artikel van Artsen Voor Vrijheid staat dat er een tweejarig kind afkomstig uit Virginia, de Verenigde Staten, gestorven is na een inenting met het Pfizer-BioNTech-vaccin. Daar bestaan echter geen harde bewijzen voor. Desondanks verspreidt die claim zich over talloze Amerikaanse websites tot de rest van de wereld en nu ook ons land.

apr 2021

Factcheck.Vlaanderen krijgt award voor methodologie en statistiek van FLAMES
nieuws

Factcheck.vlaanderen kreeg op vrijdag 23 april uit handen van de Flanders’ Training Network for Methodology and Statistics (FLAMES) een award voor het uidragen van goede praktijken rond methodologie en statistiek.