Is weinig beweging dodelijker dan overgewicht?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Een grootschalig Europees onderzoek volgde 116.980 mannen van gemiddeld 52,6 jaar en 217.181 vrouwen van gemiddeld 51,2 jaar, zonder kanker of hartziekte, voor een periode van 12 jaar (1). Bij het begin van de studie werden alle mensen gewogen en gemeten: op basis daarvan werd zowel hun body mass index als heupomtrek berekend. Daarnaast vulden de deelnemers een zeer uitgebreide vragenlijst in over hun leefgewoonten en hun fysieke activiteiten. Op basis van de fysieke activiteit, zowel thuis, tijdens het werk als recreatief, werden de deelnemers in 4 categorieën ondergebracht: actief, matig actief, matig inactief en inactief. Daarnaast werden categorieën gemaakt naargelang hun gewicht en heupomtrek.

Twaalf jaar later werd gekeken wie nog in leven was. Ruim 11.000 mannen en iets meer dan 10.000 vrouwen waren inmiddels overleden. Er waren duidelijk minder vroegtijdige sterftes in de categorie 'matig inactief' in vergelijking met 'inactief', onafhankelijk van gewicht en heupomtrek. De onderzoekers berekenden dat het vermijden van totale inactiviteit het risico op vroegtijdig overlijden reduceert met 7,35 procent. Het vermijden van obesitas verminderde dit risico met 3,66 procent. Theoretisch betekent dit dus dat vermijden van inactiviteit een dubbel zo groot effect heeft als vermijden van zwaarlijvigheid.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Het gaat hier om een theoretische berekening, maar die is wel gebaseerd op een grootschalig onderzoek, wat de kans op een juiste conclusie vergroot. Bovendien werd de mogelijke invloed van heel wat factoren, waaronder roken en alcohol, uitgesloten. De studie heeft echter één grote beperking: gewicht, heupomtrek en mate van activiteit werden slechts één keer geëvalueerd, namelijk in het begin van de studie. De onderzoekers gingen er van uit dat zowel gewicht en activiteitsgraad gedurende 12 jaar constant bleef, maar dat is eerder onwaarschijnlijk. Deze beperking maakt de berekeningen weer onwaarschijnlijker.

Eigenlijk bevestigt deze studie wat we al lang weten: je moet regelmatig bewegen; dan leef je langer. Daarenboven moet je zwaarlijvigheid vermijden; dan heb je ook meer kans op een langer leven. Hoe beide zich tegenover elkaar verhouden, is van minder belang.

Conclusie

Deze studie suggereert dat regelmatig bewegen de vroegtijdige sterfte vermindert, mogelijk iets meer dan het vermijden van overgewicht.