Waar komt dit nieuws vandaan?
Deze studie vond een verband tussen darmpoliepen en antibioticagebruik bij vrouwen ouder dan 60 jaar. Darmpoliepen zijn goedaardig, maar kunnen in sommige gevallen kwaadaardig ontaarden. Daarom worden ze vroegtijdig opgespoord (via bloed in de stoelgang en/of coloscopie) en verwijderd. In deze studie werden gegevens van 16.642 vrouwen verzameld die allemaal hadden deelgenomen aan de lang lopende Nurses’ Health Study, een groot onderzoek dat werd opgestart in 1976 in de VS en waarbij de deelnemende verpleegsters tweejaarlijks een enquête invulden over hun levensstijl en -gewoonten. Voor deze deelstudie werden daaruit alle vrouwen geselecteerd die minstens 60 jaar waren in 2004, geen voorgeschiedenis hadden van kanker en minstens één coloscopie (kijkbuisonderzoek van de dikke darm) hadden gehad (1). Hen werd gevraagd of tijdens die coloscopie darmpoliepen waren gevonden, en of ze in het verleden antibiotica hadden gebruikt, hoeveel en wanneer. Van de 16.642 vrouwen gaven er 1.195 aan dat bij hen inderdaad één of meerdere poliepen waren ontdekt tijdens de coloscopie. Voor alle vrouwen werd het antibioticaverbruik in kaart gebracht. Wie tussen 20 en 39 jaar minstens 2 maanden antibiotica had geslikt, had 36% meer risico op een poliep. Wie tussen 40 en 59 jaar minstens 2 maanden antibiotica had geslikt, had 69% meer risico op een poliep. In vergelijking met vrouwen die nooit antibiotica hadden geslikt, liepen diegenen die 15 dagen aan een stuk antibiotica hadden genomen tussen 20 en 59 jaar zelfs 73% meer risico op de darmpoliep. De onderzoekers besloten dat er wel een verband moet zijn tussen antibiotica en darmkanker.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Een verband is nog geen oorzakelijk verband. En darmpoliepen zijn nog geen darmkanker. De meeste blijven goedaardig. De onderzoekers hielden wel rekening met tal van beïnvloedende factoren, waaronder familiale aanleg, roken, weinig lichaamsbeweging, lichaamsgewicht, diabetes, aspirinegebruik,…maar niet alle invloeden zijn uit te sluiten. Het zou bijvoorbeeld kunnen dat niet de antibiotica maar de infectie waarvoor ze werden voorgeschreven aanleiding gaf tot het ontstaan van darmpoliepen. Nog een zwak punt in de studie is het antibioticagebruik zelf: het is niet evident om te schatten hoeveel antibiotica je de voorbije 40 jaar geslikt hebt en wanneer. Hierbij werden zeker fouten gemaakt. Antibiotica kunnen levensreddend zijn bij bepaalde infecties, maar gebruik ze enkel als ze volgens je arts echt nodig zijn.
Dit onderzoek gaat alleen over vrouwen; bij mannen werd dit verband niet onderzocht.
Conclusie
Deze studie vindt wel een verband tussen antibioticagebruik en het voorkomen van darmpoliepen bij vrouwen boven 60 jaar, maar het is lang niet zeker of de antibiotica de poliepen hebben veroorzaakt, laat staan dat ze darmkanker veroorzaken. Overigens blijven de meeste darmpoliepen goedaardig. Er is geen reden tot paniek, noch is dit onderzoek een reden om antibiotica die je arts voorschreef niet te nemen of ermee te stoppen.
