okt 2023

Nee, de Russische economie stak de Duitse niet voorbij

factcheck

Op 4 augustus stuurt het Kremlin een bericht de wereld in dat Rusland de grootste economie van Europa zou geworden zijn. De boodschap verschijnt ook op eigen bodem, zoals in een blog van Steven Arrazola de Oñate. De berichtgeving verdient nuance: hoewel het klopt volgens één parameter van de Wereldbank, spreken andere statistieken het tegen.

okt 2023

Ecologische voetafdruk van Belgisch ei is groter dan avocado uit Mexico

factcheck

Volgens onderzoeker Stijn Bruers heeft het eitje van de lokale kippenboer nog steeds een hogere klimaatimpact dan een Mexicaanse avocado. Ondanks het verschil in berekeningswijzen en voedingswaarden lijkt het Belgische eitje inderdaad zowel een hogere CO2-uitstoot als een groter landgebruik te bevatten. De impact van de export van Mexicaanse avocado’s per schip compenseert dit verschil niet.

okt 2023

Geen bewijs dat helft van Vlaamse verbouwpremies naar 30% hoogste inkomens gaat

factcheck

Volgens Vlaams fractieleider van de PVDA Jos D’Haese gaat meer dan de helft van de Vlaamse MijnVerbouwpremies naar de 30% hoogste inkomens. Het klopt dat ongeveer de helft van die premies vloeit naar de laagste inkomenscategorie. En fiscaal valt het hard te maken dat 70% van de Vlamingen tot die groep behoort. Maar daaruit kun je niet afleiden dat de overige helft terechtkomt bij de 30% hoogste inkomens. Achter die 30% schuilen ook investeringen van verhuurders en zaakvoerders.

okt 2023

Nee, Europese steden willen geen vlees en privéauto's verbieden

factcheck

Een video van de Amerikaanse presentator Glenn Beck beweert dat een aantal steden tegen 2030 ambitieuze doelstellingen willen behalen zoals 0 kg vleesconsumptie en 0 particuliere voertuigen. Enkele Nederlandstalige artikelen verwijzen naar de video om te stellen dat Europese steden daarom van plan zijn om vlees, zuivel en privéauto's te verbieden. Dat klopt niet. Steden kunnen dit niet verbieden: het rapport waarop deze claim gebaseerd is, dient enkel als analyse en houdt geen enkele verplichting in.

sep 2023

Oude en getrukeerde beelden bewijzen niet dat laserstralen bosbranden in Hawaï veroorzaakten

factcheck

Online gaan beelden rond die zouden aantonen dat de bosbranden in Hawaï veroorzaakt werden door laserstralen van zogenaamde ‘directed energy weapons’. De berichten op sociale media impliceren dat de natuurbranden met opzet werden aangestoken door overheidsinstanties. Analyse van de beelden toont aan dat het gaat om misleidende video’s en afbeeldingen.

aug 2023

Energie kost per jaar gemiddeld 205 euro meer in Brussel dan in Vlaanderen

factcheck

Volgens Vlaams parlementslid Robrecht Bothuyne (CD&V) betaalt een gezin in Brussel gemiddeld 166 euro per jaar meer aan energie dan een gezin in Vlaanderen. Dat cijfer klopt als je enkel kijkt naar wat de energieleveranciers aanrekenen. Maar als je alle kosten in rekening neemt – zoals belastingen en netwerkkosten – is het verschil groter. Een Brussels gezin betaalt dan bij een gemiddeld verbruik 205 euro meer dan in Vlaanderen.

aug 2023

Nee, dit filmpje toont geen geheime grot in Disneyland

factcheck

Een filmpje van een Amerikaanse acteur uit 2012 werd de afgelopen maanden terug populair. In dat filmpje toont de acteur een ‘geheime grot’ die naar Disneyland in Californië leidt. Op TikTok gaat nu rond dat de grot bestaat én gebruikt wordt voor het ontvoeren van kinderen. Maar de grot is niet echt: het filmpje maakt deel uit van een humoristische cameo. De link met kinderhandel werd er achteraf bij verzonnen.

aug 2023

Social mediabericht vergelijkt uitstoot luchtvaart en landbouw, maar cijfers kloppen niet

factcheck

Op sociale media circuleert een bericht dat stelt dat het voltanken van één Boeing 747 evenveel broeikasgassen uitstoot als een boer die 20.000.000 liter melk en 132.000 kilogram vlees produceert. Maar de vergelijking loopt spaak: een volle tank van een Boeing zorgt voor minder uitstoot (1 miljoen kg broeikasgassen) dan het produceren van deze hoeveelheden melk en vlees (76 miljoen kg).

jul 2023

Kassaloze supermarkt gebruikt slimme camera’s en QR-codes, geen digitaal paspoort

factcheck

Een video op Twitter zou aantonen dat Britse supermarkten een digitaal paspoortensysteem hanteren om burgers die op een zwarte lijst staan de toegang tot voedsel te weigeren. Dat klopt niet. De video werd opgenomen in een ALDI Shop & Go supermarkt. Die werkt met QR-codes en slimme camera’s, maar niet met een zogenaamd ‘digitaal paspoortensysteem’.

jul 2023

Geen bewijs voor hogere kans op lymfeklierkanker na mRNA-vaccinatie

factcheck

Een Belgische studie gaat viraal nadat berichten op social media het aandragen als bewijs dat het mRNA-vaccin van Pfizer kanker zou veroorzaken. Dat klopt niet. De studie rapporteert het overlijden van één proefmuis aan lymfeklierkanker, maar toont geen verband met vaccinatie. Er is dan ook geen verschil in het aantal gevallen van lymfeklierkanker voor en na de vaccinatiecampagnes tegen Covid19.

jul 2023

Geen aanwijzingen voor placebo’s in vaccinleveringen

factcheck

Een Deense studie zou bewijzen dat bepaalde vaccinleveringen tegen Covid19 ofwel placebo's (een niet-werkzame stof) ofwel heel schadelijke stoffen zouden bevatten, zo stelt een Nederlandstalige blog. Dat klopt niet: de studie misinterpreteert gegevens om tot deze conclusie te komen. De bewering wordt tegengesproken door het Deense volksgezondheidsinstituut, waarvan de gegevens afkomstig zijn.

jul 2023

President Joe Biden draagt geen masker: rimpels zijn een tachtiger niet vreemd

factcheck

Op TikTok wordt beweerd dat de Amerikaanse president Joe Biden een masker draagt. Dat zouden beelden waarin Biden fronst tijdens een speech bewijzen. Maar op de beelden zijn enkel rimpels te zien. Van een masker is geen sprake. Het hogere contrast in het TikTok-filmpje doen de rimpels op Bidens voorhoofd dieper lijken dan op de originele beelden.

jun 2023

Een zonnebril beschermt tegen schadelijke effecten van de zon

factcheck

Een Facebookpost beweert dat wie een zonnebril draagt makkelijker zou verbranden. Er wordt geschreven dat zonlicht er via onze ogen voor zorgt dat we meer pigment aanmaken. Dat klopt niet: onze ogen hebben niets te maken met pigmentvorming in de huid. Een zonnebril kan net de schadelijke gevolgen van zonlicht aan onze ogen voorkomen.

jun 2023

Nee, magazines met Erdogan-cover werden geen week voor Turkse verkiezingen gepubliceerd

factcheck

In een Twitterbericht wordt beweerd dat Westerse tijdschriften een week voor de recente presidentsverkiezingen in Turkije 12 verschillende negatieve voorpagina’s aan Recep Tayyip Erdogan zouden hebben gewijd. Alhoewel de getoonde magazinecovers echt bestaan, werd geen enkele in 2023 gepubliceerd. De jongste dateert van 2018.