7 dec

Vergelijking tussen opbrengst ‘kleine belasting’ en VN-klimaatfonds gaat mank
factcheck

Naar aanleiding van de klimaattop stelde Greenpeace dat een kleine belasting op zeven olie- en gasbedrijven 2000% meer zou opleveren dan het klimaatfonds van de VN. Dat klopt, althans op basis van de huidige cijfers. Want het VN-fonds staat nog maar in de beginfase en kan dus nog wijzigen. Experten twijfelen bovendien aan de haalbaarheid van de ‘kleine’ belasting, die 10% tot 100% van de bedrijfswinsten zou omvatten.

6 dec

Geo-engineering veroorzaakt geen noodweer, maar wat doet het dan wel?
explainer

Geo-engineering, cloud seeding of weermodificatie, het zijn termen die op sociale media vaak onterecht opduiken wanneer gebieden getroffen worden door hevig noodweer of intense neerslag. Wat houden die termen nu precies in? Deze explainer legt het uit.

6 dec

Wat is de impact van klimaatverandering op overstromingen?
explainer

'2024 is nu al het natste jaar ooit in België,’ zegt het KMI. In andere delen van Europa waren er de afgelopen maanden zware overstromingen, met veel schade en soms zelfs doden als gevolg. Door klimaatverandering worden overstromingen erger. Maar hoe kan dat? Het regende toch ook al voordat er klimaatverandering was? In deze explainer lees je hoe klimaatverandering een impact heeft op overstromingsgevaar en welke risico’s er zijn voor België.

23 nov

“Gestrande walvis” in Bakoe is kunstwerk van Belgisch collectief
factcheck

Beelden van een gestrande potvis in Bakoe, waar de klimaattop plaatsvindt, gaan rond op sociale media. In reacties vragen mensen zich af of de potvis echt is. Het gaat echter om een realistisch standbeeld van Belgische makelij.

22 nov

195 landen ondertekenden klimaatakkoord van Parijs
factcheck

Volgens sociale mediagebruikers zouden China en de VS de klimaatdoelstellingen van de VN niet meer ondersteunen. Zo zou alleen de Europese Unie overblijven als voortrekker van een positief klimaatbeleid. De twee grootste uitstoters, samen met nog 193 partijen, scharen zich voorlopig wel nog steeds achter het klimaatakkoord van Parijs.

22 nov

China, Brazilië en VS wél aanwezig op COP29-klimaattop
factcheck

Op sociale media circuleren heel wat berichten over het aantal aanwezigen op de klimaattop in Bakoe. Een bericht op Facebook en X zegt dat de meeste leiders van rijke landen hebben afgezegd: ‘USA, China, Brazilië, Argentinië, Frankrijk, Duitsland, Japan… Komen niet.’ Er zijn minder staatshoofden aanwezig dan op de vorige klimaattop. Maar met uitzondering van Argentinië zijn deze landen wel degelijk vertegenwoordigd op de klimaatconferentie.

7 nov

Gemiddelde jaarlonen van gynaecologen en vroedvrouwen enkel in grootorde te vatten
factcheck

Volgens Heleen Debruyne verdient een gynaecoloog gemiddeld 229.698 euro bruto per jaar en een vroedvrouw minder dan 30.000 euro. Door verschillende statuten valt dit moeilijk te berekenen. In grootordes is de vergelijking wellicht correct, al lijkt een jaarloon van 30.000 euro voor een voltijdse vroedvrouw een onderschatting.

5 nov

Nee, mannen zijn niet gekrompen vergeleken 1940, integendeel
factcheck

De achteruitgang van de mannelijkheid, daarvoor waarschuwt een bericht op Telegram. Mannen zouden namelijk significant kleiner geworden zijn sinds 1940. Uit cijfers blijkt echter dat de lichaamslengte wereldwijd net gestegen is.

21 okt

Ijsplaten rond Antarctica fluctueren, totale ijskap neemt af
factcheck

Online valt soms te lezen dat de ijsplaat rond Antarctica groeit en de temperatuur van het continent afkoelt. Dat zou bewijs vormen tegen de klimaatopwarming. Maar beide beweringen kloppen niet. De stelling dat de ijskap er zou toenemen, is gebaseerd op een verkeerde interpretatie van een studie. En een tijdelijke lokale afkoeling in West-Antarctica vormt nog geen bewijs tegen de klimaatopwarming.

18 okt

Foto van vrouw met kat naast vernield huis werd genomen in Amerikaanse stad in 2011
factcheck

Berichten op social media zeggen dat een foto van een vrouw met een kat gebruikt werd voor twee verschillende gebeurtenissen. Volgens de ene post gaat het om een Amerikaanse vrouw die haar kat terugvond na een tornado. Volgens de andere post werd de kat teruggevonden na een bombardement in de Oekraïense stad Kramatorsk. De originele foto dateert van 2011 en werd genomen in de Amerikaanse staat Missouri. Het bericht dat de foto in Oekraïne plaatste, werd kort na publicatie verwijderd.

18 okt

Windmolenpiek breekt zelden af, meer onderzoek nodig naar gevolgen voor milieu
factcheck

Op sociale media gaat rond dat windmolens voor enorme milieuvervuiling zorgen. Aanleiding van die bewering is het nieuws over een afgebroken windmolenpiek die terechtkwam in zee. Het klopt dat midden juli voor de kust van Nantucket (VS) een windturbineblad is afgebroken, maar zoiets gebeurt zelden. Volgens experten zal de impact van een dergelijk incident op het mariene milieu ook beperkt zijn.

18 okt

Nee, VN-klimaatwetenschappers zien geen daling in bosbranden en overstromingen
factcheck

Op X circuleert een tabel uit een rapport van het IPCC, het klimaatpanel van de Verenigde Naties, die de verwachte toename of afname van verschillende natuurrampen weergeeft. Opvallend is dat data over hevige neerslag, overstromingen en branden ontbreken. Sommige berichten concluderen dat er daarom geen toename van deze rampen is. Maar dat klopt niet. Door variaties in meetmethodes wereldwijd is het moeilijk om op globale schaal conclusies te trekken. Regionale cijfers die wél beschikbaar zijn, wijzen net op een toename van natuurbranden en overstromingen.

24 sep

Stress is niet de op één na grootste doodsoorzaak ter wereld, maar wel sterk gelinkt aan hart- en vaatziekten en kanker
factcheck

In een interview voor Humo zei Tom Waes dat stress de op één na grootste doodsoorzaak ter wereld is. Daarvoor is geen bewijs: de twee grootste doodsoorzaken zijn kanker en hart- en vaarziekten. Wel bestaat er een link tussen stress en die twee ziekten. Maar andere factoren, zoals onze levensstijl, zijn minstens even bepalend.

24 sep

Nee, nieuwe studie toont niet aan dat wonen in de buurt van windmolens zorgt voor ernstige gezondheidsproblemen
factcheck

Volgens berichten op sociale media zou een nieuwe studie aantonen dat iedereen die binnen een straal van tien kilometer van windturbines woont ernstige gezondheidsproblemen kan verwachten. Dat klopt niet. De studie in kwestie onderzocht de effecten van windturbines op dieren en grondwater, niet op mensen. De inhoud en kwaliteit van de studie doen ook veel vragen rijzen.